Da li je zdravo, zašto su tolike razlike u ceni, koje sve vrste podnog grejanja postoje i ostale dileme koje more ljude.
Pre više od 2.000 godina, stari Rimljani su svoje prostorije (a naročito kupatila) grejali podnim grejanjem. Hypocaust od latinske reći hypocaustum je sistem centralnog grejanja toplim vazduhom kod kojeg je topao vazduh iz ložišta cirkulisao ispod kamenog poda koji je bio podignut na stubove od cigle. Rimljani su ovaj sistem najčešće koristili u kupatilima i drugim delovima bogatijih kuća. Ovaj sistem je zahtevao izuzetno mnogo rada i goriva. Taj luksuz su u doba starih Rimljana mogli priuštiti samo bogati.
Da li je ovo i danas sistem “samo za bogate” i koje su sve nedoumice i pitanja u vezi sa podnim grejanjem, odgovoriće nam Dušan Todorović, stručnjak iz kompanije REHAU.
1. Na internetu smo našli na nekoliko tekstova u kojima se spominje da podno grejanje nije zdravo. Da li je to tačno?
To nije tačno. Takvo mišljenje potiče još iz vremena kada se podno grejanje koristilo bez sistema regulacije temperature vode u razvodu, već se primenjivala previsoka temperatura, najčešće ista kao kod radijatorskog grejanja. Ovakav nekontrolisan vid grejanja je svakako bio neprijatan za korisnika, kako sa strane termičke ugodnosti, tako i sa strane uticaja na zdravlje čoveka. Podnim grejanjem se pokušavalo zameniti radijatorsko grejanje kod objekata koji nisu imali nikakvu termičku zaštitu, što svakako nije bilo moguće.
Primenom fasadne izolacije i kvalitetne stolarije gubici toplote su u današnjem standardu gradnje 50-80% niži u odnosu na iste iz standarda gradnje koji se primenjivao 70-tih i 80-tih godina prošlog veka. Kvalitetnim termoizolacionim materijalima se postigao efekat da je temperatura poda kod podnog grejanja izuzetno niska i najčešće je između 24-27°C.
Savremeni REHAU sistem automatike precizno reguliše temperaturu podova u svakoj prostoriji, tako da nije moguće izazvati neprijatne efekte po ugodnost i zdravlje čoveka. Kod pravilno dimenzionisanog i dobro ugrađenog podnog grejanja korisnik ne sme da oseti neprijatnu toplotu poda, već jednu prijatnu neutralnu temperaturu.
Kod površina, u smislu direktne kontaktne površine u odnosu na čoveka, iz medicinskih i fizioloških razloga potrebno je pridržavati se maksimalno dozvoljenih površinskih temperature poda: boravišna zona 29°C i retko posećena područja (ivične zone) 33°C.
Kod pravilno dimenzionisanog i dobro ugrađenog podnog grejanja korisnik ne sme da oseti neprijatnu toplotu poda.
2. Zašto su tolike razlike u ceni kod sličnih proizvoda, a odnosi se na materijale za podno grejanje?
Tačno je da na tržištu postoji široka paleta cevi i opreme za podno grejanje. Najčešće, upravo cena predstavlja odraz kvaliteta te opreme. Kvalitet te opreme uvek se ogleda i u garanciji koju proizvođač daje za svoj proizvod.
REHAU se izdvaja od konkurencije upravo po tome što daje pisanu desetogodišnju garanciju za svoj sistem panelnog grejanja.
REHAU proizvodi isključivo cevi od umreženog polietilena tzv. PE-Xa po Engelovoj metodi umrežavanja, koji važi za najkvalitetniji polimerni materijal u građevinskim instalacijama. Velika izdržljivost, otpornost na mehanička oštećenja, mogućnost nastavljanja i pouzdane sanacije cevi u slučaju incidentnog mehaničkog oštećenja, istakla su ovaj materijal kao sinonim kvaliteta u građevinskim instalacijama.
Obzirom da se podna grejanja, a i svi ostali razvodi grejanja i vodovoda u današnje vreme vode skriveno – kroz podove i zidove, suvišno je dodatno isticati važnost primene kvalietnih materijala u ovim instalacijama. Svaki problem izazvan curenjem na ovim instalacijama dovodi do velikih troškova na sanaciji, koji bi sigurno daleko prevazišli razliku u ceni između primene jeftinih i nekvalitetnih materijala sa jedne strane i kvalitetnih materijala sa druge strane.
REHAU cevi koje se isporučuju na tržištu Srbije proizvode se u Nemačkoj i na iste važi identična garancija kao na one kupljene u Nemačkoj ili bilo gde u Evropi.
Kvalitet opreme uvek se ogleda u garanciji koju proizvođač daje za svoj proizvod.
3. Koja je razlika između toplovodnog podnog grejanja i onoga na struju?
Najvažnija razlika je u tome što se kod toplovodnog podnog grejanja kao izvor toplote može koristiti bilo koji izvor toplote – toplotne pumpe ili kotlovi na razne vrsta goriva, dok je kod elektropodnog grejanja jedini izvor zagrevanja upravo električna energija, čija cena polako ali sigurno raste. Elektropodno grejanje se najčešće koristi za temperiranje podova u kupatilima i kuhinji gde su najčešće keramičke i/ili kamene podne obloge, i obavezno u kombinaciji sa osnovnim sistemom grejanja npr. radijatorima i sušačima.
Elektrogrejne mreže i kablovi se najčešće postavljaju u lepak za keramiku i time se postiže brzina reakcije sistema podnog grejanja. Sa druge strane, toplovodno podno grejanje se polaže u cementnu košuljicu i na taj način postiže se efekat akumulacije sistema grejanja. Sistem je svakako sporiji u zagrevanju o odnosu na elektropodno grejanje, ali takodje se i sporije hladi – duže zadržava toplotu. Ova pojava se pravilnim projektovanjem sistema može u dobroj meri koristiti kao pozitivna strana sa aspekta uštede, pre svega električne energije, bilo da je sistem povezan na toplotnu pumpu ili čak električni kotao.
Još jedna velika prednost toplovodnog sitema podnih, ali i zidnih i plafonskih grejanja je da se isti sistem leti može koristiti i za hlađenje objekta, i sve to bez nekog novog ulaganja. Sve to daje izuzetan osećaj ugodnosti u poređenju sa bilo kojim drugim vidom grejanja ili hlađenja.
4. Ispod kojih podnih obloga nikako ne preporučujete podno grejanje?
Odabir podne obloge je bitno uskladiti sa namenom prostorije i onim što sistem podnog grejanja treba da postigne. Različiti materijali različito provode toplotnu energiju.
Primenom masivnih drvenih podnih obloga sa velikim otporom toplotne provodljivosti, sistem podnog grejanja ima slabije odavanje toplote. Iz tog razloga se najčešće primenjuju razne kamene podne obloge, keramika, opeka, epoksidni i drugi premazi, ali i laminati, itisoni i tanji parketi (10-14mm) koji su podobni i atestirani za podna grejanja.
Što se tiče postojanosti drvenih podnih obloga na podovima sa ugrađenim podnim grejanjem, bitno je istaći da drvo mora biti sa niskim sadržajem vlage do max 6%.
5. Sigurno postoji podatak o uštedi na godišnjem nivou kod grejanja stana od 50m2 sa podnim u odnosu na centralno grejanje?
Osnovna prednost podnog grejanja je baš u tome što se toplota dovodi na najpotrebnije mesto – u zoni nogu. Toplota se lagano prenosi sa poda i uz minimalnu cirkulaciju vazduha potiskuje hladniji vazduh koji se nalazi pri plafonu.
Kod radijatorskog grejanja toplota se sa grejnog tela podiže i u zoni plafona postiže najvišu temperaturu, dok zona poda ostaje hladna. Upravo ovo stvara utisak realno niže temperature nego što ona zaista i jeste, što korisnik rešava povećanjem sobne temperature za 1 do 2°C u odnosu na podno grejanje. Ovo direktno utiče na to da je potrošnja energije 6% do 12 % veća kod objekata sa radijatorskim grejanjem u odnosu na one sa podnim grejanjem, bez obzira na vrstu izvora toplote.
Dodatna ušteda se posebno pravi primenom toplotnih pumpi, kondenzacijskih gasnih kotlova, pa čak i pravilnim korišćenjem akumulacionih svojstava podnog grejanja u kombinaciji sa električnim kotlovima.
6. Koliko je vremena potrebno za ugradnju podnog grejanja na površini od 50m2?
Vrlo je važno da se ugradnja podnog grejanja poveri proverenom i iskusnom izvođaču instalacija grejanja. REHAU ima veliki broj licenciranih instalatera koji pouzdano i brzo vrše montažu instalacije podnog grejanja. U tom slučaju posao bi se mogao završiti u jednom danu. Nakon ovoga sledi postupak postavljanja cementne košuljice.
REHAU cevi za podno grejanje proizvode se u Nemačkoj.
7. Kako prepoznati ili odvojiti kvalitetne proizvode od onih manje kvalitetnijih?
Najlakši način za prepoznavanje kvalitetnog materijala je garancija koju proizvođač za njega daje. Bitno je istaći da je mali broj proizvođača u mogućnosti da obezbedi garanciju za svoj proizvod (cev), a posebno je mali broj onih koji mogu da pruže sistemsku garanciju.
Takodje, treba voditi računa o tome da li proizvod koji kupujete ima sve potrebne ateste , i na kraju na deklaraciji proverite zemlju porekla.
REHAU daje pisanu garanciju u trajanju od 10 godina za svoj sistem podnog grejanja i ista se odnosi kako na cevi, tako i na sistem nastavljanja cevi – kompletan cevni razvod. Naše cevi se proizvode u Nemačkoj i poseduju adekvatne ateste i potvrde kvaliteta.
8. Koji je najčudniji zahtev koji ste imali od klijenata?
Iz našeg iskustva, primena podnog grejanja je zaista neograničena – od komfornih sistema, do sistema otapanja snega i leda sa otvorenih površina, grejanja travnatih sportskih terena, temperiranje ledenih ploča u klizalištima, zagrevanje plastenika…
Možda su najčudniji zahtevi za zagrevanjem kaveza za životinje u zoološkim vrtovima, a svakako bih izdvojio zahtev za sistemom grejanja hladnih kamenih stolova u menzi istorijskog objekta, rešenjem koje podseća na podno grejanje, a u cilju prijatnosti koje treba stvoriti na hladnim kamenim stolovima u zimskim uslovima.